Introduction

ဒီအခန်းမှာတော့ JavaScript နှင့် အချို့ အခြေခံသဘောတရားတွေကို မိတ်ဆက်ပေးမှာဖြစ်ပါတယ်။

သင်ဘာတွေကြိုသိသင့်လဲ?

အောက်ဖော်ပြပါအခြေခံ တွေ သင်မှု ရှိပြီးသားဟုမှတ်ယူပါမည် -

• အင်တာနက်နဲ့ World Wide Web (WWW) တို့၏ အခြေခံသဘောတရာများ။
• HyperText Markup Language (HTML) ကောင်းမွန်စွာ ရေးသာနိုင်ခြင်း။
• Programming အတွေ့အကြုံအနည်းငယ်။ အကယ်၍ Programming ကို အခုမှ စတင်လေ့လာမယ့်သူဆိုရင် JavaScript စာမျက်မှာပါတဲ့ tutorials တစ်ခုကိုစမ်းကြည့်လို့ရပါတယ်။

JavaScript ရဲ့အချက်အလက်တွေ ဘယ်မှာရှာနိုင်မလဲ

MDN JavaScript documencation တွင် အောက်ဖော်ပြပါများ ပါဝင်ပါသည် -

• Learning the Web တွင် စတင်လေ့လာသူများအတွက် အချက်အလက်တွေ၊ programming အခြေခံ သဘောတရားတွေ နဲ့ internet အကြောင်း တို့ကိုတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
• JavaScript Guide (ယခုစာမျက်မှာ) မှာတော့ JavaScript language အကျင်းခြုံနဲ့ သူ့၏ objects တွေအကြောင်း ကိုတွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။
• JavaScript Reference မှာတော့ JavaScript အသေးစိတ် အချက်အလက်တွေကို တွေ့ရမှာဖြစ်ပါတယ်။

သင်က JavaScript ကိုအခုမှ စတင်လေ့လာတဲ့သူဆိုရင်တော့ learning area နဲ့ JavaScript Guide ကိုဖတ်သင့်ပါ။ သင်က အခြေခံတွေကို ပိုင်ပိုင်နိုင်နိုင် လုပ်နိုင်ပြီဆိုရင်တော့ သီးခြား objects တွေ statements တွေကို အသေးစိတ်လေ့လာနိုင်တဲ့ JavaScript Reference ကိုဖတ်ပါ။

JavaScript ဆိုတာဘာလဲ

JavaScript က platform မရွေး၊ object-oriented scripting language တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သေးသေးငယ်ငယ်၊ ပေါ့ပေါ့ပါးပါး ရေးလို့ရတဲ့ language တစ်ခုလဲဖြစ်တယ်။ JavaScript က Browser ကဲ့သို့သော host environment တွေထည့်မှာဆိုရင် environment မှထောက်ပံတဲ့ objects တွေကို programmatic ထိန်းချုပ်နိုင်ပါတယ်။

JavaScript မှာ Array, Date, Math အစရှိသည် Programming တစ်ခုအတွက် စံ Objects တွေနဲ့ Operators, control structures, statements အစရှိသည် Langauge တစ်ခုမှာပါဝင်ရမဲ့ core elements တွေပါဝင်ပါတယ်။ core objects တွေကို ရည်ရွယ်ချက်အမျိုးမျိုးနဲ့ extend လုပ်နိုင်ပါသေးတယ်၊ ဉပမာ -

• Client-side JavaScript က core language ကို objects တွေကို browser နဲ့သူ့ရဲ့ (DOM) ကနေ control လုပ်လို့ရအောင်ထောက်ပံ့ထားပြီးတော့ extend လုပ်ထားတယ်။  ဉပမာအားဖြင့်... client-side extensions တွေက application တစ်ခု၏ element ကို HTML form နဲ့ user respond တွေဖြစ်တဲ့ mouse clicks တွေ form input နဲ့ page navigation တွေကို place လုပ်ဖို့ခွင့်ပြုထားပါတယ်။
• Server-side JavaScript က core language ကို extends လုပ်ထားပြီး objects relevant တွေကိုထောက်ပံ့ထားပြီးတော့ JavaScript ကို server တစ်ခုပေါ်မှာ run လို့ရအောင်လုပ်ထားတာပါ။ ဉပမာအားဖြင့် server-side extensions မှာဆိုရင် application တစ်ခုကို database တစ်ခုနဲ့ communicate လုပ်လို့ရအောင်လုပ်ထားတာမျိုး ၊ application တစ်ခုကနေ နောက် application တစ်ခုကို continuity of information တစ်ခုကို invocation ကနေ application နောက်တစ်ခုကို သို့မဟုတ် file manipulations တွေကို server တစ်ခုပေါ်မှာလုပ်တာမျိုးတွေကိုခွင့်ပြုထားပါတယ်။

JavaScript နှင့် Java

JavaScript နဲ့ Java ကတစ်ချို့နည်းတွေမှာတူပြီးတော့ အခြေခံအားဖြင့်တစ်ခုနဲ့တစ်ခုမတူပါဘူး။ JavaScript language က Java နဲ့တူပါတယ် ဒါပေမယ့် JavaScript မှာ Java static typing နဲ့ strong type checking တို့မရှိပါဘူး။  JavaScript က Java ရဲ့ expression syntax တွေ naming conventions တွေနဲ့ basic control-flow constructs တွေကို follow လုပ်ပါတယ်... LiveScript ကနေ JavaScript ကိုပြောင်းတဲ့အခါမှာဒါတွေကအကြောင်းပြချက်တွေထဲမှာပါဝင်ပါတယ်။

In contrast to Java's compile-time system of classes built by declarations, JavaScript supports a runtime system based on a small number of data types representing numeric, Boolean, and string values. JavaScript has a prototype-based object model instead of the more common class-based object model. The prototype-based model provides dynamic inheritance; that is, what is inherited can vary for individual objects. JavaScript also supports functions without any special declarative requirements. Functions can be properties of objects, executing as loosely typed methods.

JavaScript က Java နဲ့နှိုင်းယှဉ်လိုက်ရင်အတော်လေးကို free-form language တစ်ခုဖြစ်ပါတယ်။ သင့်အနေနဲ့ variables တွေ clases တွေနဲ့ methods တွေအကုန်လုံးကိုကြေငြာပေးစရာမလိုပါဘူး။ methods တွေက public လား private လား ဒါမှမဟုတ် protected လားဆိုတာကိုလည်းစိုးရိမ်ပူပန်စရာမလိုပါဘူး နောက်ပြီးတော့ interfaces တွေကိုလည်း implement လုပ်ပေးစရာမလိုပါဘူး။ Variables တွေ parameters တွေနဲ့ function return types တွေက explicitly typed မဖြစ်ပါဘူး။

Java is a class-based programming language designed for fast execution and type safety. Type safety means, for instance, that you can't cast a Java integer into an object reference or access private memory by corrupting Java bytecodes. Java's class-based model means that programs consist exclusively of classes and their methods. Java's class inheritance and strong typing generally require tightly coupled object hierarchies. These requirements make Java programming more complex than JavaScript programming.

In contrast, JavaScript descends in spirit from a line of smaller, dynamically typed languages such as HyperTalk and dBASE. These scripting languages offer programming tools to a much wider audience because of their easier syntax, specialized built-in functionality, and minimal requirements for object creation.

JavaScript နဲ့ Java မတူညီတဲ့အခြားအချက်အလုပ်များကိုကြည့်ချင်တယ်ဆိုရင် Details of the object model အခန်းမှာကြည့်နိုင်ပါတယ်။

JavaScript နဲ့ the ECMAScript specification

JavaScript is standardized at Ecma International — the European association for standardizing information and communication systems (ECMA was formerly an acronym for the European Computer Manufacturers Association) to deliver a standardized, international programming language based on JavaScript. This standardized version of JavaScript, called ECMAScript, behaves the same way in all applications that support the standard. Companies can use the open standard language to develop their implementation of JavaScript. The ECMAScript standard is documented in the ECMA-262 specification. See New in JavaScript to learn more about different versions of JavaScript and ECMAScript specification editions.

The ECMA-262 standard is also approved by the ISO (International Organization for Standardization) as ISO-16262. You can also find the specification on the Ecma International website. The ECMAScript specification does not describe the Document Object Model (DOM), which is standardized by the World Wide Web Consortium (W3C). The DOM defines the way in which HTML document objects are exposed to your script. To get a better idea about the different technologies that are used when programming with JavaScript, consult the article JavaScript technologies overview.

JavaScript documentation versus the ECMAScript specification

The ECMAScript specification is a set of requirements for implementing ECMAScript; it is useful if you want to implement standards-compliant language features in your ECMAScript implementation or engine (such as SpiderMonkey in Firefox, or v8 in Chrome).

The ECMAScript document is not intended to help script programmers; use the JavaScript documentation for information on writing scripts.

The ECMAScript specification uses terminology and syntax that may be unfamiliar to a JavaScript programmer. Although the description of the language may differ in ECMAScript, the language itself remains the same. JavaScript supports all functionality outlined in the ECMAScript specification.

The JavaScript documentation describes aspects of the language that are appropriate for a JavaScript programmer.

JavaScript ကိုစတင်လေ့လာခြင်း

JavaScript ကိုစတင်လေ့လာခြင်းကလွယ်ကူပါတယ်။ သင်လိုအပ်တာက modern Web browser တစ်ခုပါဘဲ။ ဒီလမ်းညွှန်မှာ Firefox latest version မှာမှအလုပ်လုပ်တဲ့ JavaScript ရဲ့အချို့features တွေပါဝင်ပါတယ် ဒါကြောင့်မလို့ Firefox ရဲ့မကြာသေးခင်ကထွက်တဲ့ version ကိုအသုံးပြုဖို့အကြံပြုပါတယ်။

Firefox မှာ JavaScript နဲ့စမ်းသပ်ဖို့ tools နှစ်ခုပါဝင်တည်ဆောက်ထားပါတယ်၊ Web Console နဲ့ Scratchpad တို့ဘဲဖြစ်ပါတယ်။

The Web Console

Web Console ကလက်ရှိ load လုပ်သွားတဲ့ Web page ရဲ့အချက်အလက်တွေကိုပြတယ်... နောက်ပြီးတော့ command line တစ်ခုလည်းပါတယ်... အဲ့ဒါက လက်ရှိ Page ရဲ့ JavaScript expressions တွေကို execute လုပ်ဖို့အသုံးပြုနိုင်ပါတယ်။

Web Console ကိုဖွင့်ဖို့ရာအတွက် (Ctl+Shift+K) ကိုနှိပ်ပြီးတော့ "Web Console" ဆိုတာကို "Developer" menu ထဲကနေရွေးချယ်လိုက်ပါ၊ Firefox မှာဆိုရင်အဲ့ဒါက "Tools" menu အောက်မှာရှိပါတယ်။ အဲ့ဒါက browser window အောက်ခြေပိုင်းလောက်မှာပါ။ console အောက်ဆုံးတစ်လျှောက်မှာတော့ သင် JavaScript တွေကို ရေးသားနိုင်တဲ့ command line တစ်ခုကိုတွေ့ရမှာပါ၊ နောက်ပြီး output က pane အထက်မှာပေါ်မှာပါ:

Scratchpad

Web Console က JavaScript လိုင်းတစ်ကြောင်းလောက်ကို execute မယ်ဆိုရင်အဆင်ပြေပါတယ်၊ ဒါပေမယ့်လည်း သင်တစ်ကြောင်းထက်ပိုပြီးလည်း execute လုပ်နိုင်ပါတယ်၊ ဒါပေမယ့် အဲ့ဒါကသိပ်တော့အဆင်ပြေမှာမဟုတ်ပါဘူး နောက်ပြီးတော့သင့်ရဲ့ code samples တွေကိုလည်း Web Console ကိုအသုံးပြုပြီးသင့်ရဲ့ code samples တွေကို save လို့ရမှာမဟုတ်ပါဘူး။ ဒါကြောင့်မလို့ ရှုပ်ထွေးတဲ့နမူနာတွေအတွက်ဆိုရင် Scratchpad ကပိုကောင်းတဲ့ tool တစ်ခုပါ။ Scratchpad ကိုဖွင့်ဖို့ရာအတွက် (Shift+F4) ကိုနှိပ်ပါ၊ "Developer" menu ကနေပြီးတော့ "Scratchpad" ဆိုတာကိုရွေးပါ၊ အဲ့ဒါက Firefox မှာဆိုရင် menu အောက်မှာပါ။ အဲဒါက window သတ်သတ်တစ်ခုမှာပွင့်ပါတယ်၊ နောက်ပြီးတော့ အဲ့ဒါက သင် JavaScript ရေးပြီး browser မှာ execute လုပ်လို့ရတဲ့ editor တစ်ခုလည်းဖြစ်ပါတယ်။ သင့်အနေနဲ့ scripts တွေကို disk ဆီကိုလည်း save လုပ်နိုင်ပြီးတော့ scripts တွေကိုလည်း disk မှ load လုပ်နိုင်ပါတယ်။

Hello world

JavaScript ကိုစတင်ဖို့ Scratchpad ကိုဖွင့်ပြီးတော့ သင့်ရဲ့ ပထမဆုံး "Hello World" JavaScript code ကိုရေးလိုက်ပါ -

function greetMe(yourName) {
  alert("Hello " + yourName);
}

greetMe("World");

Pad ထဲက code ကို select လုပ်ပြီးတော့ browser ကနေမြင်ရဖို့ Ctr+R ကိုနှိပ်လိုက်ပါ။

အောက်ဖော်ပြပါစာမျက်နှာများမှာ၊ ဒီလမ်းညွှန်က JavaScript syntax နဲ့ language features တွေကိုမိတ်ဆက်ပေးမှာဖြစ်ပါတယ်၊ ဒါကြောင့်သင်က ပိုမိုရှုပ်ထွေးတဲ့ applications များကိုရေးသားနိုင်လာမှာဖြစ်ပါတယ်။